HISTORIA POWSTANIA
AKADEMICKIEGO ZWIĄZKU SPORTOWEGO KATOWICE
"Nie ma przyszłości, bez przeszłości"
Tadeusz Janik - wieloletni Prezes AZS Katowice
Powołanie AZS Katowice
Licząca już ponad 100 lat historia sportu akademickiego w Polsce rozpoczęła się w Krakowie, gdzie w 1908 r. powstała pierwsza jednostka Akademickiego Związku Sportowego. W następnych latach na mapie sportu akademickiego pojawiały się kolejne AZS-y, ale ciągle zwlekano z jego założeniem na Śląsku. Dopiero po zakończeniu II wojny światowej, w październiku 1945 r. oficjalnie powołano do życia AZS Katowice.
Pierwszy Prezes, pierwszy Zarząd
Historia katowickiego AZS-u sięga 1945 roku, kiedy to 12 października w pokoju ówczesnego Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Administracji Gospodarczej w Katowicach (dzisiejszy Uniwersytet Ekonomiczny) grupa założycielska w składzie: Juliusz Szaflik, Ruta Wilkusówna, Włodzimierz Felski, Tadeusz Kopel, Franciszek Opiół i Józef Jankowski, powołała pierwszy Zarząd Akademickiego Związku Sportowego w Katowicach. Pierwszym Prezesem wybrany został Juliusz Szaflik, zaś Sekretarzem – Tadeusz Kopel. Kolorem identyfikującym katowicki AZS został brązowy, po kilku latach zastąpiony obowiązującym do dziś kolorem bordowym. W lutym 1946 roku odbyło się pierwsze walne zebranie podczas którego wyłoniono nowy Zarząd. Prezesem ponownie wybrany został Juliusz Szaflik, a jego zastępcą Włodzimierz Felski. Dwa lata później, w 1948 roku, powołano Zarząd Środowiskowy AZS Katowice, któremu przewodniczył Tadeusz Kopel. Reaktywacja życia studenckiego po wojnie przyniosła AZS Katowice dużą popularność, a bordowo–białe barwy klubowe szybko stały się symbolem sportu akademickiego w regionie.
Powstają sekcje i kluby uczelniane AZS
Wraz z początkiem prac organizacyjnych, obejmujących chociażby zabezpieczenie siedziby nowopowstałego klubu czy też bazy sprzętowej, tworzyć zaczęły się również pierwsze sekcje sportowe: piłki ręcznej, szermierki, piłki nożnej, siatkówki, koszykówki, a w nieco późniejszym okresie także lekkiej atletyki, narciarstwa czy hokeja na lodzie, których zawodnicy w krótkim czasie zaczęli regularnie zdobywać sportowe laury zarówno w kraju, jak i za granicą.
Akademickie Mistrzostwa Śląska
Mijały lata, powstawały kolejne kluby uczelniane, zwiększała liczba członków i sekcji sportowych. Azetesiacy spod znaku bordowego gryfa walczyli na arenach krajowych oraz zagranicznych, biorąc udział w Igrzyskach Olimpijskich (po raz pierwszy w 1972 roku), Mistrzostwach Świata czy Europy. Wraz ze sportem wyczynowym rozwijano także sport akademicki. Jesienią 1972 roku z inicjatywy ówczesnych działaczy AZS-u Katowice oraz działu sportowego "Trybuny Robotniczej" studenci rozpoczynają zmagania o "Paterę Trybuny Robotniczej", które już rok później zostają przekształcone w Akademickie Mistrzostwa Śląska. Od tej pory AMŚ rozgrywane były corocznie, a rozgrywki trwały przez okrągły rok akademicki. Pierwszy tytuł mistrzowski w Klasyfikacji Generalnej powędrował do Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego (dzisiejsza AWF), która wyprzedziła na podium studentów gliwickiej Politechniki Śląskiej oraz Uniwersytetu Śląskiego.
Z każdym kolejnym rokiem do rozgrywek przystępowały nowe uczelnie, a program sukcesywnie poszerzano o dodatkowe dyscypliny. Tym sposobem już w czwartej edycji Akademickich Mistrzostw Śląska (1976/1977) udział wzięło 15 uczelni, które rywalizowały w 16 dyscyplinach, m.in. w lekkiej atletyce, koszykówce, siatkówce, piłce nożnej, biegach przełajowych, judo, tenisie stołowym, żeglarstwie, pływaniu, a nawet narciarstwie alpejskim czy klasycznym.
Lata 80-te
Na początku lat 80. utworzono Zarząd Działalności Gospodarczej, który stał się inicjatorem rozwoju sportu w regionie. Dzięki temu nawiązano współpracę z ośrodkami zagranicznymi, organizowano giełdy sprzętu sportowego, a w czerwcu 1981 roku rozpoczęto wydawanie miesięcznika – Akademickiego Przeglądu Sportowego. Schyłek lat 80. i początek 90. był okresem, w którym sukcesy sportowców AZS Katowice przeplatały się z ich słabszymi występami. Największe triumfy odnotowały hokeistki na trawie (Mistrzynie Polski w latach 1984-1986), natomiast kryzys dotknął drużyny koszykarek, hokeistów na trawie czy badmintonistów, które spadły do niższych lig, a nawet zostały rozwiązane.
Lata 90-te
W latach 90. dalsze funkcjonowanie sportu akademickiego wymagało reorganizacji AZS-u w Katowicach. Swoją dotychczasową działalność zakończył Zarząd Środowiskowy AZS Katowice, a pieczę nad jego sekcjami wyczynowymi oraz sportem akademickim przejął Klub Środowiskowy, utworzony w październiku 1993 roku, który ponadto pełnił obowiązki organizacji środowiskowej.
Nowy początek
Nowy okres w historii katowickiego AZs-u rozpoczyna się w 2003 roku, kiedy do życia powołana zostaje Organizacja Środowiskowa AZS Katowice, której pierwszym Prezesem wybrano prof. Leszka Blachę.
Współcześnie
Dziś AZS Katowice jest największą organizacją, zajmującą się sportem akademickim w regionie. Należy do niej ponad 3 tysiące członków, zrzeszonych w 16 klubach uczelnianych AZS. Rokrocznie odpowiedzialna jest za organizowanie zawodów sportowych w ramach Akademickich Mistrzostw Śląska, w których obecnie udział bierze blisko 3 tysiące studentów, rywalizujących w 45 dyscyplinach sportowych. Od 2010 roku najlepsi z nich mają swoje "pięć minut" podczas corocznych Gal Śląskiego Sportu Akademickiego. Uroczystość ta, organizowana w katowickim Kinoteatrze Rialto, podczas której wyróżnienia otrzymują najlepsze śląskie uczelnie, sportowcy oraz wyróżniający się działacze katowickiego AZS-u, stanowi świetną okazję do sportowego podsumowania minionego roku akademickiego.
Opisując istotne etapy w historii AZS-u Katowice nie sposób pominąć Akademickich Mistrzostw Polski. Przygoda z imprezami ogólnopolskimi rozpoczęła się w 2005 roku, czyli jeszcze w czasach, gdy zawody tego cyklu rozgrywane były pod nazwą Mistrzostw Polski Szkół Wyższych. Trwający już wiele lat mariaż katowickiego AZS-u z imprezami centralnymi przyniósł organizację kilkudziesięciu wydarzeń o różnej wielkości oraz skali trudności. Przez ten czas niektóre z nich, jak np. AMP we Wspinaczce Sportowej czy Siatkówce Plażowej, stały się na Śląsku de facto imprezami cyklicznymi.